2026 – Năm của sự phân hóa nhân lực mạnh mẽ
Thị trường lao động toàn cầu đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng kỹ năng chưa từng có. Theo VnEconomy và nghiên cứu của Korn Ferry, thế giới có thể thiếu hụt đến 85 triệu nhân sự có kỹ năng vào năm 2030, tương đương 8.5 nghìn tỷ USD doanh thu bị bỏ lỡ. Năm 2026 chính là thời điểm các doanh nghiệp bắt đầu cảm nhận rõ nét nhất sự phân hóa này - một số ngành sẽ "chết khát" vì thiếu người, trong khi một số khác phải cắt giảm do tự động hóa.
Tại Việt Nam, bức tranh còn phức tạp hơn. Theo The Saigon times và báo cáo của ManpowerGroup Southeast Asia chỉ ra rằng 77% nhà tuyển dụng Việt Nam gặp khó khăn trong việc tìm kiếm ứng viên phù hợp - con số cao nhất trong khu vực. Đặc biệt, nhu cầu nhân lực cao cấp đang tăng trưởng 10-15% mỗi năm, trong khi nguồn cung không theo kịp về cả số lượng lẫn chất lượng.
Dự báo chính xác không còn là "nice to have" mà đã trở thành yếu tố sống còn. Như đã phân tích trong chiến lược tuyển dụng 2026, các doanh nghiệp cần chuyển từ "tuyển theo nhu cầu" sang "tuyển theo dự báo" để không bị bỏ lại phía sau.
5 nhóm ngành thiếu nhân sự nhất năm 2026
1. Công nghệ – AI – Data
Đây là nhóm ngành có nhu cầu tăng trưởng mạnh nhất với mức 25-30% so với năm trước. Theo LinkedIn's Jobs on the Rise 2024, các vị trí liên quan đến AI và Machine Learning đang tăng trưởng 74% year-over-year trên toàn cầu. Tại Việt Nam, sự bùng nổ của các trung tâm công nghệ, startup fintech và chuyển đổi số doanh nghiệp đang tạo ra lỗ hồng lớn về nhân lực tech.
The future of jobs report 2025 of World Economic Forum
Các doanh nghiệp không chỉ cần lập trình viên cơ bản mà đang tìm kiếm những chuyên gia có khả năng ứng dụng AI, phân tích dữ liệu phức tạp và xây dựng hệ thống quy mô lớn. Sự thiếu hụt đặc biệt nghiêm trọng ở các vị trí senior và lead - những người vừa có technical expertise vừa có khả năng dẫn dắt team.
Top 20 công ty đầu tư vào nhân tài lĩnh vực AI (Source: CMC University)
2. Sản xuất – Công nghiệp hỗ trợ
Làn sóng dịch chuyển FDI từ Trung Quốc sang Việt Nam đang tạo ra nhu cầu nhân lực khổng lồ. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI), vốn FDI đăng ký vào Việt Nam năm 2024 đạt mức kỷ lục hơn 38,2 tỷ USD, với vốn giải ngân đạt 25,35 tỷ USD – cao nhất từ trước đến nay. Các lĩnh vực trọng điểm thu hút dòng vốn bao gồm sản xuất điện tử, linh kiện ô tô và năng lượng tái tạo, phản ánh xu hướng dịch chuyển FDI từ Trung Quốc sang Việt Nam
Thách thức lớn nhất không phải là công nhân phổ thông mà là các vị trí kỹ thuật cao cấp: kỹ sư quản lý sản xuất, chuyên gia QA/QC, maintenance engineer và những người có khả năng vận hành máy móc tự động hóa. Khoảng cách kỹ năng giữa nguồn cung và yêu cầu thực tế đang ngày càng lớn, buộc nhiều doanh nghiệp phải đào tạo lại từ đầu hoặc săn đón nhân tài từ đối thủ với mức lương cao.
3. Logistics & Supply Chain
Sự phát triển của thương mại điện tử và yêu cầu tối ưu hóa chuỗi cung ứng sau đại dịch đã đẩy nhu cầu nhân lực logistics lên cao chưa từng thấy.
Nguyên nhân chính:
- Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ sau đại dịch, kéo theo nhu cầu vận chuyển, kho bãi, và giao nhận.
- Chuỗi cung ứng toàn cầu tái cấu trúc, Việt Nam trở thành điểm đến quan trọng trong khu vực.
- Đầu tư hạ tầng logistics (cảng biển, kho bãi, trung tâm logistics) được đẩy mạnh.
Theo Báo cáo Logistics Việt Nam 2024 của Bộ Công Thương, ngành logistics Việt Nam dự kiến tăng trưởng khoảng 15–20% trong 2–3 năm tới, tạo ra nhu cầu hàng chục nghìn nhân sự mới để đáp ứng sự bùng nổ thương mại điện tử và yêu cầu tối ưu hóa chuỗi cung ứng sau đại dịch.
Dự kiến quy mô thị trường logistics khu vực châu Á – Thái Bình Dương năm 2024 -2034
Các vị trí như Logistics Planner, Supply Chain Analyst, Warehouse Manager và Last-mile Delivery Manager đang có mức lương tăng trưởng nhanh nhất thị trường - minh chứng rõ ràng cho sự thiếu hụt trầm trọng. Đặc biệt, những người kết hợp được kỹ năng logistics với hiểu biết về công nghệ (WMS, TMS, data analytics) đang được săn đón với giá cực cao. Các công ty logistics và thương mại điện tử phải đầu tư mạnh vào công nghệ và nhân sự để duy trì tốc độ tăng trưởng.
4. Thương mại điện tử – Bán lẻ hiện đại
Vietnam continues its solid double-digit growth, propelled by e-commerce and travel
E-commerce Việt Nam đạt 16.4 tỷ USD năm 2023 và dự kiến tăng trưởng 25% năm 2024 theo báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company. Việt Nam trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ 3 Đông Nam Á (sau Indonesia và Thái Lan). Con số này đòi hỏi một lực lượng nhân sự chuyên nghiệp từ digital marketing, content creator, marketplace manager đến customer experience specialist.
Đặc biệt, các vị trí kết hợp giữa hiểu biết thương mại và kỹ năng công nghệ như Growth Hacker, Performance Marketing Manager và E-commerce Operations đang cực kỳ khan hiếm. Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng trả mức lương gấp đôi thị trường để có được những người có kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực này.
5. Y tế – Chăm sóc sức khỏe
Dân số già hóa và nhu cầu chăm sóc sức khỏe chất lượng cao đang tạo ra nhu cầu nhân lực y tế tăng vượt bậc. Không chỉ bác sĩ, điều dưỡng, mà cả các vị trí quản lý bệnh viện, chuyên viên phân tích y tế (healthcare analytics), và nhân viên chăm sóc khách hàng trong lĩnh vực y tế đều đang thiếu hụt nghiêm trọng.
Theo World Health Organization, Việt Nam cần tăng thêm 30% số lượng nhân viên y tế có trình độ trong 5 năm tới để đáp ứng nhu cầu dân số. Điều này tạo ra cơ hội lớn nhưng cũng là thách thức khổng lồ cho cả ngành giáo dục y tế và tuyển dụng.
- Giáo dục y tế: Các trường đại học y cần mở rộng quy mô đào tạo, cập nhật chương trình theo chuẩn quốc tế.
- Tuyển dụng: Các bệnh viện và doanh nghiệp y tế phải cạnh tranh gay gắt để thu hút nhân lực chất lượng cao.
- Chính sách: Cần có cơ chế đãi ngộ và giữ chân nhân viên y tế, đặc biệt ở vùng nông thôn và tuyến cơ sở.
Các vị trí tăng trưởng nhanh nhất
Dựa trên phân tích xu hướng tuyển dụng và báo cáo từ các nền tảng việc làm lớn, đây là những vị trí sẽ "hot" nhất trong 2026:
Trong lĩnh vực công nghệ:
- AI Engineer & Machine Learning Specialist: Mức lương trung bình tăng 35-40% so với 2023
- Data Analyst & Data Scientist: Nhu cầu tăng đều ở mọi ngành, không chỉ tech
- Product Manager: Đặc biệt là PM có hiểu biết về AI/ML và user experience
Trong sản xuất và logistics:
- Logistics Planner & Supply Chain Coordinator: Cần kết hợp kỹ năng phân tích và công nghệ
- QA/QC Engineer: Đặc biệt cho ngành điện tử và ô tô với tiêu chuẩn quốc tế cao
- Maintenance Engineer: Người hiểu về IoT và predictive maintenance đang được săn đón
Trong kinh doanh:
- Sales Manager & Key Account Manager: Đặc biệt trong B2B và công nghiệp, nơi giá trị đơn hàng lớn
- Customer Success Manager: Vai trò mới nổi, quan trọng cho SaaS và dịch vụ subscription
Trong HR:
- Talent Acquisition Specialist chuyên ngành: Những người hiểu sâu về một ngành cụ thể (tech, manufacturing, healthcare) đang được săn đón với mức lương cao hơn 30-40% so với recruiter thông thường
Những kỹ năng thiếu hụt nghiêm trọng
Theo World Economic Forum's Future of Jobs Report 2023, 44% kỹ năng cốt lõi của người lao động sẽ thay đổi trong 5 năm tới. Ba nhóm kỹ năng thiếu hụt nghiêm trọng nhất tại Việt Nam là:
- Technical & Digital Literacy: Không chỉ cho vị trí IT, mà hầu hết các vị trí hiện nay đều cần hiểu biết cơ bản về công nghệ, data và digital tools. Như đã đề cập trong chiến lược tuyển dụng 2026, khoảng cách này đặc biệt lớn ở thế hệ lao động trên 35 tuổi, tạo ra thách thức lớn cho doanh nghiệp trong việc upskill đội ngũ hiện tại.
- Problem-solving & Critical Thinking: Khả năng phân tích tình huống phức tạp, đưa ra giải pháp sáng tạo và ra quyết định dựa trên dữ liệu đang là yêu cầu hàng đầu nhưng lại khan hiếm nhất. Nhiều ứng viên có bằng cấp tốt nhưng thiếu khả năng tư duy độc lập và giải quyết vấn đề thực tế.
- Leadership cho thế hệ trẻ: Mô hình quản lý truyền thống không còn hiệu quả với Gen Z. Các doanh nghiệp đang tuyệt vọng tìm kiếm những leader có khả năng coaching, inspiring và tạo môi trường làm việc linh hoạt thay vì ra lệnh theo kiểu top-down.
HR cần chuẩn bị gì từ bây giờ
Để không bị động trong cuộc chiến tranh giành giật nhân tài 2026, các phòng HR cần hành động ngay từ bây giờ:
- Xây dựng Talent Pool từ Q1/2025: Đừng đợi đến khi có nhu cầu mới bắt đầu tìm kiếm. Xây dựng mạng lưới ứng viên tiềm năng, maintain relationship thường xuyên và nurture họ qua nội dung chất lượng. Như đã hướng dẫn trong bài xây dựng kế hoạch tuyển dụng chỉ trong 7 bước, việc có talent pool sẵn có thể rút ngắn time-to-hire 50% và giảm 40% chi phí sourcing.
- Upskill đội ngũ phỏng vấn: Recruiter và hiring manager cần được đào tạo về xu hướng mới, kỹ năng đánh giá ứng viên tech, và cách phỏng vấn không bias. Một cuộc phỏng vấn kém, có thể khiến doanh nghiệp mất ứng viên giỏi vào tay đối thủ.
- Số hóa dữ liệu để dự báo chính xác: Thu thập và phân tích dữ liệu tuyển dụng lịch sử - thời gian tuyển trung bình, nguồn ứng viên hiệu quả, tỷ lệ chấp nhận offer theo từng vị trí. Dữ liệu này sẽ giúp bạn dự báo chính xác nhu cầu nhân sự và lập kế hoạch chủ động. Theo Gartner 2024, các tổ chức sử dụng talent analytics có tỷ lệ tuyển đúng người cao hơn 82%.
Xem thêm:
- 7 Sai lầm tuyển dụng cuối năm khiến doanh nghiệp đánh mất ứng viên giỏi
- Chiến lược Tuyển dụng 2026: Xu hướng, Công nghệ & Mô hình vận hành
Vai trò của Hire Central trong dự báo nhân sự
Hire Central không chỉ là công cụ quản lý tuyển dụng mà còn là đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp dự báo và chuẩn bị cho nhu cầu nhân sự tương lai.
- Báo cáo nguồn ứng viên theo ngành: Hệ thống phân tích chi tiết nguồn ứng viên nào đang hiệu quả cho từng ngành, từng vị trí cụ thể. Dữ liệu này giúp bạn biết nên đầu tư vào kênh nào để tìm được AI Engineer (thường là LinkedIn và tech communities), kênh nào hiệu quả cho Logistics Planner (job boards chuyên ngành và referral), hay Sales Manager (network và headhunter).
- Dự báo dựa trên lịch sử tuyển dụng: Dựa trên dữ liệu 12-24 tháng qua, Hire Central có thể dự báo thời gian cần thiết để tuyển một vị trí, số lượng ứng viên cần tiếp cận, và tỷ lệ chuyển đổi dự kiến ở từng giai đoạn. Ví dụ, nếu trung bình bạn cần 45 ngày để tuyển một Data Analyst và tỷ lệ chấp nhận offer là 60%, bạn sẽ biết cần bắt đầu tuyển từ khi nào và chuẩn bị bao nhiêu backup candidates.
- Talent Intelligence theo nhóm kỹ năng: Hệ thống tự động chấm điểm và phân loại ứng viên theo các nhóm kỹ năng cốt lõi (technical skills, soft skills, leadership potential, cultural fit), giúp bạn nhanh chóng xác định được ứng viên phù hợp nhất với nhu cầu thực tế. Điều này đặc biệt quan trọng khi tuyển các vị trí khan hiếm, nơi bạn cần đánh giá chính xác ngay từ đầu để không bỏ lỡ ứng viên giỏi.
Dự báo chính xác = Lợi thế cạnh tranh
Năm 2026 sẽ là năm của những doanh nghiệp biết dự báo và chuẩn bị trước. Thiếu hụt nhân lực không phải là vấn đề của tương lai xa vời - nó đang diễn ra ngay bây giờ và sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong các ngành công nghệ, sản xuất, logistics, e-commerce và y tế.
Những doanh nghiệp có dữ liệu, có công nghệ và có chiến lược rõ ràng sẽ giành được lợi thế trong cuộc chiến giành giật nhân tài. Những doanh nghiệp còn lại? Họ sẽ phải chạy đua với giá nhân sự tăng vọt và chất lượng ứng viên giảm sút.
Dự báo không chính xác không chỉ là thiếu số liệu - nó là rủi ro mất cơ hội phát triển, mất thị phần và cuối cùng là mất năng lực cạnh tranh. Đừng để điều đó xảy ra với doanh nghiệp của bạn.
Nhận bản demo dự báo nhân lực từ Hire Central - công cụ giúp bạn biết chính xác cần tuyển ai, ở đâu, khi nào và bằng cách nào trong năm 2026. Bắt đầu xây dựng chiến lược nhân sự của bạn ngay hôm nay.
