Ngày nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đang len lỏi vào hầu hết các quy trình nhân sự, đặc biệt là tuyển dụng. Từ viết JD, sàng lọc CV cho đến phỏng vấn sơ bộ, AI giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian và công sức cho nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: ứng viên có thực sự thoải mái khi tham gia một quy trình tuyển dụng có AI? Và quan trọng hơn, làm sao để doanh nghiệp tận dụng AI mà vẫn giữ trải nghiệm ứng viên tích cực?
Một khảo sát gần đây của Capterra với 250 ứng viên tại Anh đã mang đến nhiều phát hiện thú vị, vừa khẳng định tiềm năng của AI trong tuyển dụng, vừa cảnh báo những rủi ro nếu doanh nghiệp lạm dụng công nghệ này.
Những con số đáng chú ý về AI trong tuyển dụng
Khảo sát cho thấy đa số ứng viên không hề “dị ứng” với AI như nhiều người lo ngại:
- 57% có thái độ tích cực khi biết nhà tuyển dụng ứng dụng AI.
- 55% tin rằng cơ hội trúng tuyển sẽ cao hơn nếu quy trình có AI.
- 64% tin AI ít thiên vị hơn con người khi đánh giá ứng viên.
Cảm nhận của nhà tuyển dụng khi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tìm kiếm, đánh giá và xếp hạng ứng viên.
Thực tế, sự bùng nổ của AI đã thay đổi cách làm tuyển dụng:
- AI sinh ngữ giúp viết mô tả công việc và tóm tắt CV nhanh chóng.
- Chatbot AI hỗ trợ trả lời thắc mắc và phỏng vấn sơ bộ.
- Công cụ AI tự động chấm điểm, xếp hạng ứng viên dựa trên dữ liệu.
Tại Việt Nam, nhiều nền tảng ATS như Hire Central đã tích hợp AI vào viết JD, lọc CV và chấm điểm ứng viên, giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể thời gian.
Theo Tạp chí Khoa học & Công nghệ Việt Nam, việc ứng dụng AI sẽ được triển khai mạnh mẽ, dự kiến tăng trưởng 327% đến năm 2027. Phần mềm tuyển dụng sẽ tích hợp AI.
Đáng chú ý, một số nhóm ứng viên ủng hộ việc tuyển dụng bằng AI mạnh mẽ hơn các nhóm khác:
- Ứng viên trẻ (dưới 43 tuổi): 66% tích cực với AI (so với 39% ở nhóm lớn tuổi).
- 59% nam giới có cảm giác tíhc cực hơn về việc tuyển dụng dùng AI so với 55% phụ nữ.
- Những người có ít nhất bằng thạc sĩ hoặc trình độ học vấn tương đương có thái độ tích cực hơn về việc tuyển dụng AI so với những người có trình độ đại học hoặc những người không có trình độ đại học.
Cho dù là do sự quen thuộc ngày càng tăng với các công cụ AI dành cho người tiêu dùng như ChatGPT, thì vẫn có một tình cảm tích cực đáng ngạc nhiên đối với việc tuyển dụng sử dụng AI AI trong số nhiều người tìm việc.
Xem thêm:
- Top công cụ ATS phù hợp với doanh nghiệp Việt Nam
- Xu Hướng Sử Dụng AI Trong Tuyển Dụng Nhân Sự Cho Doanh Nghiệp
- 03 Phương pháp chuẩn hoá quy trình tuyển dụng hiệu quả
Rủi ro: Mất ứng viên giỏi nếu lạm dụng AI trong tuyển dụng
Sự phát triển nhanh chóng của AI đã thay đổi cách thức xử lý nhiều quy trình kinh doanh, từ quản lý dự án đến dịch vụ khách hàng . Và trong lĩnh vực nhân sự, không có quy trình nào bị ảnh hưởng bởi AI nhiều hơn tuyển dụng.
Mặc dù nhìn chung ứng viên chấp nhận AI, nhưng nếu quá lạm dụng, hệ quả sẽ rất lớn.
Tỷ lệ phần trăm những người dự định từ chối lời mời làm việc vì quá trình phỏng vấn và tuyển dụng dựa quá nhiều vào AI.
Điều đáng ngạc nhiên là những người tìm việc có thái độ tích cực nhất với AI lại là những người có nhiều khả năng rút đơn ứng tuyển nếu nhà tuyển dụng sử dụng AI quá mức:
- 44% người lao động trẻ tuổi có nhiều khả năng không chấp nhận lời mời làm việc hơn so với 27% người lao động lớn tuổi.
- 42% đàn ông có nhiều khả năng không chấp nhận lời mời làm việc hơn 35% phụ nữ.
- Những người có ít nhất bằng thạc sĩ hoặc trình độ học vấn tương đương có nhiều khả năng không nhận lời mời làm việc hơn những người có trình độ đại học thấp hơn hoặc những người không có trình độ đại học.
Điều này cho thấy: ngay cả những người cởi mở với AI cũng không chấp nhận nếu nó bị triển khai sai cách.
Doanh nghiệp có xu hướng tuyển dụng nhân viên trẻ hoặc có trình độ học vấn cao nên hết sức cẩn thận khi triển khai AI tuyển dụng. Mọi nhà tuyển dụng đều cần lưu ý đến việc AI sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm của ứng viên như thế nào. Nếu đi quá xa, các công ty có nguy cơ mất đi một lượng lớn ứng viên tiềm năng.
Giải pháp Hire Central cho phép doanh nghiệp tùy chỉnh mức độ tự động hóa, đảm bảo AI chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn yếu tố con người trong tuyển dụng
Xem thêm:
- ATS tuyển dụng giúp cải thiện trải nghiệm ứng viên ra sao?
- So sánh các công cụ tuyển dụng ATS: Đâu là Lựa chọn tốt nhất?
Làm sao để giữ trải nghiệm ứng viên tích cực khi dùng AI?
AI chắc chắn là cánh tay đắc lực cho tuyển dụng, nhưng để không làm mất thiện cảm của ứng viên, doanh nghiệp cần lưu ý ba điều sau:
1. Triển khai từng bước, ưu tiên khâu ứng viên thoải mái nhất
Việc sử dụng tất cả các ứng dụng AI cùng một lúc với bất kỳ phần mềm tuyển dụng mới nào cũng rất hấp dẫn. Nhưng tốt hơn hết bạn nên triển khai AI theo từng bước một. Ứng viên có thể thông cảm nếu họ gặp phải một trục trặc AI khi nộp đơn hoặc phỏng vấn xin việc, nhưng nếu họ tiếp tục gặp phải các tương tác AI có lỗi lặp đi lặp lại, thiếu tính cá nhân hoá, họ sẽ nhanh chóng mất kiên nhẫn.
Khảo sát cho thấy ứng viên cảm thấy thoải mái nhất khi AI được dùng để:
- Đảm bảo cơ hội tuyển dụng công bằng
- Đánh giá kỹ năng (skills assessment)
Mức độ thoải mái của ứng viên đối với việc nhà tuyển dụng sử dụng phần mềm tuyển dụng tự động hoặc trí tuệ nhân tạo (AI) trong từng bước của quy trình tuyển dụng sau đây.
2. Hãy rõ ràng về nơi và cách sử dụng AI trong tuyển dụng
Tại Anh, doanh nghiệp đã bị yêu cầu minh bạch khi sử dụng AI trong tuyển dụng. Đây vừa là nghĩa vụ pháp lý, vừa là cơ hội xây dựng lòng tin.
- 50% người tìm việc cho biết họ có nhiều khả năng nộp đơn hơn nếu đơn xin việc nêu rõ thời điểm sử dụng AI và loại dữ liệu nào được thu thập.
- Hơn 62% người tìm việc sẵn sàng apply hơn nếu biết mọi quyết định cuối cùng đều do con người đưa ra.
Vì thế, hãy biến sự minh bạch thành lợi thế: giải thích cho ứng viên rằng AI giúp giảm thiên vị và cho phép HR có nhiều thời gian hơn để đánh giá kỹ lưỡng từng ứng viên.
3. Luôn có tùy chọn nói chuyện với con người/nhà tuyển dụng cho ứng viên
Càng cá nhân hóa quy trình tuyển dụng cho từng ứng viên, trải nghiệm của họ càng tốt hơn. Vì vậy, mặc dù một số ứng viên có thể tương tác tốt với chatbot AI, nhưng điều quan trọng là phải có lựa chọn để trò chuyện với nhà tuyển dụng đối với những người không thích tương tác với AI.
Ứng viên luôn mong muốn quy trình tuyển dụng được cá nhân hóa. Dù chatbot có thể xử lý nhanh, nhưng nếu được lựa chọn trò chuyện với người thật/ HR ở bất kỳ giai đoạn nào trong quy trình ứng tuyển, 62% người tìm việc cho biết họ có nhiều khả năng nộp đơn xin việc hơn.
Trong hầu hết các nền tảng chatbot, điều này sẽ không thành vấn đề, vì tùy chọn liên hệ với người dùng thường được tích hợp sẵn trong bản đồ hội thoại.
Một số ATS hiện đại tại Việt Nam, điển hình như nền tảng tuyển dụng thông minh của Hire Central, đã tích hợp sẵn cơ chế minh bạch dữ liệu và tùy chọn liên hệ trực tiếp HR, giúp ứng viên cảm thấy an tâm và gắn kết hơn.
Xem thêm:
- Xác định nhu cầu nhân lực: Hướng dẫn chiến lược cho doanh nghiệp
- Quy trình tuyển dụng tại các công ty công nghệ
- Tối Ưu Hóa ATS với AI: Cách Mạng Hóa Tuyển Dụng Doanh Nghiệp Việt Nam
Kết luận
AI là công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp tuyển dụng nhanh hơn, chính xác hơn và công bằng hơn. Nhưng nếu triển khai thiếu tinh tế, AI có thể khiến doanh nghiệp đánh mất ứng viên giỏi và làm tổn hại thương hiệu tuyển dụng. Hãy áp dụng AI một cách có chọn lọc, minh bạch và giữ yếu tố con người trong mọi quyết định quan trọng. Đó là cách để vừa tận dụng sức mạnh của công nghệ, vừa duy trì trải nghiệm ứng viên tích cực.
Đặt lịch demo ngay với Hire Central để khám phá cách ứng dụng AI hiệu quả, vừa tối ưu quy trình, vừa giữ trải nghiệm ứng viên tích cực.
References:
- Gartner. (n.d.). Market guide for talent acquisition (recruiting) technologies. Gartner. (Full research available to Gartner clients). https://www.gartner.com/en/documents/5308963
- Stone, J. (2023, August 13). The job applicants shut out by AI: ‘The interviewer sounded like Siri’. The Guardian. https://www.theguardian.com/technology/2023/aug/13/the-job-applicants-shut-out-by-ai-the-interviewer-sounded-like-siri
- Gartner. (n.d.). Use-case prism: Artificial intelligence for HR. Gartner. (Full research available to Gartner clients). https://www.gartner.com/en/documents/4742731
- Department for Science, Innovation & Technology. (2023). Responsible AI in recruitment. U.K. Government. https://www.gov.uk/government/publications/responsible-ai-in-recruitment
